De bodem in Nederland is niet gezond, uitgeput en het watersysteem komt steeds meer onder druk te staan. Er is actie nodig om bodem- en watersystemen weer gezond te krijgen.
In stichting Soil Valley werken verschillende partijen samen aan oplossingen voor deze omvangrijke problematiek.
Hoe ziet deze organisatie eruit en wat gebeurt er inmiddels voor interessants?
Franske van Duuren is programmamanager van Soil Valley en vertelt erover.
Bodem: verbeteren voor landbouw en klimaatadaptatie
Van Duuren legt uit: “Bij Soil Valley werken we aan twee onderwerpen qua bodembeheer: één is het verbeteren van de grond om de agrarische productie te ondersteunen. Ten tweede gaat het om klimaatadaptatie, we moeten droogte en wateroverlast opvangen. Bodem en water staan trouwens niet los van elkaar. Door een beter waterbeheer in de grond krijg je betere oogsten en door maatregelen voor een betere oogst, met beter groeiende gewassen, houd je ook meer water vast.”
Living Lab
Van Duuren: “We zijn aan het bouwen aan een Living Lab, waarin we lokale transitieprojecten opzetten met toegepast onderzoek. Daarbij vinden experimenten voor en in het werkveld plaats. Dus echt bij de boer of in de stad.”
Living Lab
Een living lab is een manier van onderzoek doen waarbij de gebruiker centraal staat. Onderzoekers, ondernemers, overheden en burgers werken er samen. Ze formuleren onderzoeksvragen om kennis op te doen waar behoefte aan is. En ze onderzoeken, ontwerpen en testen de ontwikkelde producten, diensten of werkwijzen. De inzet is om tot een gewenste transformatie te komen, zoals bijvoorbeeld bodemverbetering.
“Het verschil met onderzoek in kennisinstellingen is dat de vraag vanuit de praktijk komt, van bedrijven of burgers die met een probleem zitten. Daarbij begeleiden we start-ups die nieuwe technologie of processen ontwikkelen. Ook doen we aan human capital-ontwikkeling. Want als we de mensen er niet bij scholen, is het moeilijk toepasbaar.”
Soil Valley heeft daarnaast de functie van kenniscentrum. Het organiseert evenementen, trainingen en masterclasses. De ontwikkelde kennis en het overzicht ervan worden daarmee gedeeld.
Projecten
Op dit moment zijn bij Soil Valley net drie grote projecten van start gegaan.
- Het SHAPE project, een Interregproject waarin Nederlandse en Duitse onderzoekers monitoringtools voor bodemgezondheid ontwikkelen. Met bodemfotografie en AI brengen ze de bodem in kaart. Bijvoorbeeld het bodemleven, welke nematoden, of aaltjes, zijn er in welke hoeveelheden aanwezig?
- Ten tweede is er de Regio Deal Soil Valley, onderdeel van de Regio Deal Gezonde Groene Groei.
Van Duuren: “Met het Regio Deal-geld kunnen we nu een aantal demonstratieprojecten opzetten die anders niet mogelijk waren geweest en we kunnen het Living Lab verder uitbouwen. ” - Ten derde is er het project Pathways to Resilience, een Horizon-project, waarin partners een methodiek ontwikkelen om regio’s klimaatresistent te maken.
Bijzondere start met bedrijf Royal Eijkelkamp
Een paar jaar geleden begon specialist in bodem- en wateronderzoek Royal Eijkelkamp met dit initiatief op het terrein InnoFields in Giesbeek. Van Duuren: “Royal Eijkelkamp zette dit terrein in om er een experimenteerveld van te maken. Dat is nog steeds te merken aan de inzet, die is vanuit het bedrijfsleven. Dat is bijzonder, want de meeste Living Labs komen vanuit kennisinstellingen. Dus hier is een andere vibe en een andere focus, meer op toepasbaarheid en vermarkten. Dat is juist voor die bodem zo belangrijk, omdat er weinig aan te verdienen is. Aan de sensoren en de methodieken wel, maar een boer die zijn bodem gezond maakt, die verdient daar nog niet zoveel aan. Dus moet je naar de ecosysteemdiensten waarbij je zo’n boer kan helpen.”
Huidige vorm en nieuwe plannen
Inmiddels is het initiatief vanuit Royal Eijkelkamp een grotere organisatie geworden, in een aparte stichting met mensen op de loonlijst. Royal Eijkelkamp is nu een van de hoofdpartners.
De experimenten vinden gedeeltelijk plaats op het terrein InnoFields, de fysieke locatie van Soil Valley, met kantoren, een lab, proefveldjes en Bodemliefde, een ecologische tuinderij waar ook veel educatie plaatsvindt.
Maar ook in de ‘echte’ wereld wordt er onderzoek gedaan, in steden, op golfbanen en op stukken boerenland.
Voor over een paar jaar staat er nieuwbouw op de planning, met een grote hal waar bedrijven kunnen samenwerken met het onderwijs, en waar evenementen kunnen plaatsvinden. Ook zal er ruimte zijn voor start-ups om zich te vestigen.
Van Duuren: “We willen doorgroeien naar een kennis- en onderzoekshub van internationale betekenis. Er loopt een Horizon aanvraag met vier andere Europese landen om te komen tot een Europees Living Lab.”
Contact
Franske van Duuren: franske.vanduuren@soilvalley.eu
