De ontwikkeling van technieken om duurzaam opgewekte energie te gebruiken voor huishoudens en de industrie gaat bijna nergens zo snel als in de regio Arnhem Nijmegen. ‘Deze regio is een hotspot voor de energietransitie, vooral als het gaat om elektrificatie’, zegt de kersverse HAN-lector Sadegh Seddighi. Hij onderzoekt en ontwikkelt met zijn team verschillende manieren van slimme energieopslag en kwam daarvoor vanuit Zweden naar de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN).

‘Nederland, maar speciaal de regio Arnhem Nijmegen loopt voorop in Europa als het gaat om elektrificatie’, zegt HAN-lector Sadegh Seddighi. ‘De ontwikkeling van technieken om duurzaam opgewekte energie op te slaan en toe te passen gaat hier snel. Dat komt omdat bedrijven, kennisinstellingen, zoals de HAN en de Radboud Universiteit, en overheden de noodzaak zien en goed samenwerken. Daar kunnen andere landen van leren en die kennis kunnen we verkopen.’

Seddighi (47) kwam een jaar geleden vanuit Gothenburg in Zweden naar Nederland. Hij koos voor Lifeport Regio Arnhem Nijmegen om zijn kennis van energietechnologie in te zetten voor de ontwikkeling van verschillende soorten energieopslag. ‘Er is niet één oplossing voor de energietransitie. Er moeten verschillende vernieuwende technologieën worden ontwikkeld.’

Seddighi is op 27 november bij de HAN University of Applied Sciences in Arnhem geïnstalleerd als lector Balanced Energy Systems. Hij brengt veel kennis en een internationaal netwerk mee. De lector werkte samen met toonaangevende bedrijven in de energiesector in Zweden, Finland en Azië. Hij vertegenwoordigde Zweden ook enige tijd bij het International Energieagentschap (IEA).

Sadegh Seddighi

Van Zweden naar Nederland

Samen met zijn vrouw en zoon (10) woont Seddighi in Nijmegen. ‘We zijn blij met onze overstap en ons huis. De mensen zijn aardig, we zijn goed ontvangen in onze buurt. Zweden en Nederland hebben veel overeenkomsten, maar de taal vind ik mooi en tegelijk moeilijker, zegt Seddighi, die vloeiend Zweeds spreekt. Zijn zoon is enthousiast over zijn school in Nijmegen en voetbalt bij een club in de buurt. ‘Hij spreekt al beter Nederlands dan ik, maar ik versta het al wel aardig.’

De Nederlandse directheid waardeert de lector, zegt hij met een lach. ‘Ik moest er wel even aan wennen. Nederlanders zijn een stuk directer dan Zweden. Maar die directheid werkt: het geven van goede feedback levert goede resultaten op.’

Regio als levend laboratorium

Netbeheerders, zoals TenneT en Alliander, zijn drukdoende de file op het elektriciteitsnet (netcongestie) op te lossen. Meer en dikkere kabels in de grond leggen, is één van de manieren om de energietransitie voor elkaar te krijgen. Er zijn ook slimmere systemen nodig om het transport, de opslag en het verdelen van elektriciteit mogelijk te maken, benadrukt Seddighi. ‘Daar wordt hier al jaren aan gewerkt. De regio functioneert in feite als levend laboratorium op het gebied van elektrificatie. Er zijn experimenten met innovatieve energietechnologie bij onderzoeksinstellingen en bedrijven, maar ook in woonwijken. Daarom is dit vanuit mijn perspectief de beste plek om te werken.’

HAN op Cleantech Park Arnhem

Seddighi is vaak te vinden in HAN@Connectr op het Cleantech Park Arnhem (voorheen Industriepark Kleefse Waard) waar het HAN-Hydrogen Lab en het Power Lab zijn gevestigd. ‘Dit zijn hele goede labs waar we met onze studenten onderzoek doen en samenwerken met veel bedrijven, zoals Nedstack, HyGear en Elaad. Zo kunnen we samen de professionals opleiden die bedrijven in de energiesector nodig hebben.’

Met een team onderzoekers en docenten werkt de lector aan het versnellen van de energietransitie. Daarbij wordt samengewerkt met het Sustainable Electric Energy Center of Expertise (SEECE); een publiek-private samenwerking van de HAN met het energie-gerelateerde bedrijfsleven. ‘Door de netcongestie staan we onder druk. Er wordt hard gewerkt aan nieuwe technologieën’, zegt Seddighi. ‘Het mooie van deze regio is dat er niet alleen ambities zijn, maar dat er al in de praktijk wordt gewerkt aan oplossingen die impact hebben op de wereld.’

Opslag sleutel energietransitie

Het opslaan van duurzaam opgewekte energie vormt de sleutel in de energietransitie, zegt Seddighi. Hij werkt aan vernieuwende manieren van energieopslag, zoals in batterijen voor de korte termijn en chemische opslag voor de langere termijn in bijvoorbeeld waterstof of methanol. Hij benadrukt dat de energietransitie niet alleen een technische uitdaging is, maar ook een sociale kant heeft. ‘We zoeken naar veerkrachtige en betaalbare systemen, zodat elektriciteit voor alle mensen beschikbaar blijft.’

Samenwerking met bedrijven

Het is voor het eerst in de geschiedenis dat in Nederland zo veel duurzame elektriciteit wordt opgewekt met wind- en zonne-energie, constateert Seddighi. Van oudsher zijn in Arnhem en omgeving belangrijke energiebedrijven gevestigd, denk aan KEMA en netbeheerders TenneT en Alliander. Vandaar dat er veel ervaring en praktijkkennis is, ook bij kleinere bedrijven in de regio, stelt Seddighi. Hij werkt bijvoorbeeld samen met Volta Energy in Duiven van Roel en Luc Bleumer, die mobiele zonne-energiesystemen ontwikkelen en bouwen. ‘Met dit soort innovatieve bedrijven doen we onderzoek naar het omzetten van zonne-energie in waterstof en daarna in methanol. Dat is een chemische manier om energie op te slaan in vloeistof, die makkelijker te transporteren is.’

Duurzaamheid en economie

De drijfveer van Seddighi om te werken aan energietechnologie heeft niet alleen te maken met zijn interesse in techniek. Het gaat voor hem ook over duurzaamheid, economie en een sociale maatschappij. Seddighi is geboren in de stad Yazd gelegen in een woestijngebied in het midden van Iran. ‘Yazd is meer dan 3000 jaar oud. Van mijn ouders en grootouders heb ik geleerd duurzaam te leven, vanwege het gebrek aan water en de hoge temperaturen tot 40 graden Celsius in de zomer’, vertelt de lector.

Stad van de windvangers

‘Om de lucht te koelen hebben de inwoners van de stad lang geleden stenen torens ontworpen en gebouwd, die ze windvangers noemen. Yazd wordt ook wel de stad van de windvangers genoemd.’ Seddighi laat op zijn laptop enkele foto’s van windvangers in zijn geboortestad zien.

Met een glimlach zegt hij: ‘Duurzaamheid is voor mij geen keuze, maar een manier om met de natuur en in vrede met andere mensen te leven.’

Beschikbaarheid en betaalbaarheid

De innovatieve systemen die worden ontwikkeld om de energietransitie mogelijk te maken, moeten daarom niet alleen slim, maar ook veerkrachtig en betaalbaar zijn, beklemtoont Seddighi nog maar eens. ‘Dure oplossingen zijn in mijn visie niet acceptabel, omdat die niet voor iedereen betaalbaar zijn. Daarmee creëer je energiearmoede. We moeten dus extra kritisch zijn, de huidige systemen zijn te duur. We moeten oplossingen ontwikkelen, waarmee mensen echt geholpen zijn.’

Over Sadegh Seddighi

Sadegh Seddighi volgde de bacheloropleiding Werktuigbouwkunde aan de Sharif University of Technology in Teheran in Iran. Hij werkte daarna bij energiebedrijven in Japan en Zuid-Korea.

Om zich verder te bekwamen in ‘vooruitstrevende’ energietechnologie vertrok hij in 2007 naar Zweden waar hij de master Werktuigbouwkunde aan het KTH Royal Institute of Technology in Stockholm deed. Later voegde hij daar een PhD-opleiding aan de Chalmers University of Technology in Gothenburg aan toe.

Seddeghi werkte onder meer als bouwkundig ingenieur en projectmanager bij toonaangevende industriële bedrijven actief in de energiesector. Hij werkte als wetenschappelijk onderzoeker ook mee aan projecten met energiebedrijven in Scandinavië, Europa en Azië.

Hij vertegenwoordigde Zweden bij het Internationaal Energieagentschap (IEA) speciaal voor initiatieven op het gebied van energydiversificatie.

 

@Francien van Zetten