Uniek robotlab versterkt regionale positie voor AI en chemische robotica

In Nijmegen wordt hard gewerkt om een wereldwijd uniek robotlab tot stand te brengen. Het nieuw te ontwikkelen laboratorium verstevigt de positie van de regio op het gebied van artificial intelligence (AI) en chemische robotica. Daar hebben de Radboud Universiteit en Novio Tech Campus een belangrijk aandeel in.

Dit voorjaar werd bekend dat het robotlab een groeifondssubsidie van 97 miljoen euro tegemoet kan zien. Dat is een bedrag waarmee het initiatief een vliegende start kan maken, maar er is nog veel voorbereidend werk nodig. Dat verzekert Wilhelm Huck, hoogleraar Fysisch-organische chemie aan de Radboud Universiteit.

Huck: “We hebben 97 miljoen euro te besteden dus daar denken we heel goed over na. Het budget is niet alleen bedoeld voor onderzoek. Er moet straks daadwerkelijk een goed functionerend robotlab staan. Deze dient bereikbaar te zijn voor internationale onderzoeksgroepen, maar ook bedrijven.”

Data genereren

De bouw van het robotlab staat centraal in het onderzoeksplan. Huck zit daarvoor met het bedrijfsleven, internationale onderzoeksgroepen, juristen en de overheid om de tafel. “We zijn al voorloper in dit veld en hebben veel geïnvesteerd in de wetenschappelijke kennis”, zegt Huck. “Daarom wilden we nu ook doorpakken. De chemie is achtergebleven op het gebied van AI ten opzichte van andere vakgebieden.”

Volgens Huck mist er een geautomatiseerd lab. Zo’n lab is nodig om de grote hoeveelheden data te generen om de AI te trainen: “In het robotlab worden allerlei processen geautomatiseerd én op elkaar aangesloten. Daardoor kan zo’n lab veel meer en veel beter te controleren experimenten doen dan een lab waarin slechts een deel van de processen geautomatiseerd is.”

Geautomatiseerd geheel

In het lab kunnen bedrijven bijvoorbeeld verf zonder organische oplosmiddelen ontwikkelen, verf met bio-afbreekbare componenten of verzorgingsproducten maken die niet milieubelastend zijn. “Dat gaan wij zelf niet doen, maar we moeten er wel voor zorgen dat het bedrijfsleven bij ons terechtkan”, zegt Huck.

Het nieuwe robotlab bestaat deels uit hardware: robots waar je onderzoeken mee kunt doen, zoals het verhitten of mengen van chemische stoffen. “Dit soort robots bestaan al, het is aan ons om ervoor te zorgen dat het een geautomatiseerd geheel wordt, waarbij de systemen ook samen kunnen werken”, zegt Huck.

Nieuwe producten

Ingewikkelder en tijdrovender is het om deze data te gebruiken, te analyseren en in te zetten voor AI. De data analyseren en gebruiken voor een nieuwe serie experimenten door de robots, gebeurt op dit moment nog niet. Daarin is het robotlab straks uniek in de wereld.

Zo creëert het robotlab op termijn mogelijkheden om nieuwe chemische producten of formuleringen te baseren op kennis verkregen via AI. En dus niet op basis van een idee of ‘lukraak’ uitproberen wat misschien zou kunnen werken. Kortom: de chemie in het robotlab is sneller, beter en betrouwbaarder.

Eén centrale plek

Het komende jaar is vooral een kwestie van voorbereiden, concretiseren, praktische zaken regelen, samenwerkingspartners vinden enzovoort. Het onderzoek naar AI in het lab wordt nu al verder uitgebreid. Op dit moment staan er enkele opstellingen verspreid over de wereld en die informatie en data kunnen online worden gedeeld.

De laboratoria zijn wel met elkaar verbonden, maar voorlopig ontbreekt de centrale plek: “Als je die hebt, trekt dat het bedrijfsleven aan om experimenten en onderzoeken te gaan doen. Dus dat is van groot belang”, zegt Huck. Al kan ook weer niet alles tegelijk, want dat zou veel te kostbaar zijn. “In het begin zullen we slechts een aantal onderzoeken opstarten en wat succes heeft verder uitbreiden.”

Novio Tech Campus

Het robotlab wordt gevestigd op de Nijmeegse Novio Tech Campus (NTC). Bert Krikke, directeur van de NTC, is in zijn nopjes met de komst van het robotlab. “Er is straks niet alleen een fysieke ruimte voor het lab nodig, maar er komen ook allerlei andere faciliteiten zoals kantoren en een congreszaal.”

Voor NTC is het robotlab een belangrijke aanvulling op de plannen die er al liggen voor de toekomst. “Het geeft een boost aan het innovatieve ecosysteem in de regio Nijmegen. De verbinding tussen bedrijfsleven en de Radboud Universiteit wordt hier nog eens extra gelegd.”

Er waren al plannen voor uitbreiding van de campus, maar de groeifondssubsidie voor het robotlab biedt volop extra kansen.  Krikke: “Het is een prestigieus plan en zal waarschijnlijk ook andere bedrijven aantrekken. Het is alle hens aan dek om te kijken hoe snel we uit kunnen breiden. Daarover zijn we in overleg met de gemeente Nijmegen.”