Rheden gelooft voor 100% in Global Goals aanpak

Mondiaal werken ondernemers, overheids- en onderwijsinstellingen aan zeventien Global Goals om te komen tot duurzame ontwikkeling en daarmee een betere wereld. Waar in Nederland de meeste gemeenten de bal (nog) niet of heel voorzichtig oppakken, doet Rheden dat juist vol overtuiging. En met succes. Het geheim? “Kleine stapjes, breder denken.”

“Ik hoorde voor het eerst over de Global Goals in 2016, op een congres van VNG International”, vertelt Frank Landman, directeur gemeente Rheden. “We kregen prachtige vergezichten voorgeschoteld over zeventien VN-doelstellingen die moesten bijdragen aan een duurzamere wereld in 2030. ‘Wat moet ik ermee in mijn gemeente?’, vroeg ik me hardop af. Waarop iemand zei: ‘Pak het lokaal op, hou het klein. Dan maak je het verschil’.”

Netwerkorganisatie

Landman, die op dat moment leiding gaf aan de interne omslag naar een netwerkorganisatie, besloot er vol voor te gaan. “We wilden sowieso resultaatgerichter werken. Met de voelsprieten naar buiten, in verbinding met de wereld om ons heen. Eigenlijk precies zoals het proces van de Global Goals (GG), win-win dus. Alle reden om de GG-doelstellingen te verankeren in onze organisatie én strategie.”

Voor de verdere verankering in de organisatie werd Henk Doeleman benoemd tot Global Goals programmamanager. “Idee was om Global Goals niet als doel, maar als instrument in te zetten om breder, anders te denken en zo gericht tot oplossingen te komen die niet méér hoefden te kosten.”

Inheemse planten

Voorbeelden van hoe dat werkt in Rheden, Nederlands meest inspirerende Global Goals gemeente, zijn er genoeg. Doeleman: “Onze buitendienst kocht haar plantmateriaal altijd in Italië, maar bestelt nu alleen nog inheemse planten bij lokale kwekers. In dat kleinschalige zit de grootste winst. Mensen krijgen er geen extra taken bij, maar nemen het automatisch mee in hun werk.” Landman vult aan: “In alle college- en raadsvoorstellen staat aan welke Global Goal of Goals ze bijdragen, om bewustwording te stimuleren. Global Goals leiden trouwens niet tot andere beleidskeuzes. We houden ons aan de afspraken in het coalitieakkoord.”

Grotere bloemkolen

Belangrijk winstpunt van de Global Goals is ‘de extra plus’ die het toevoegt aan de samenwerking tussen ondernemers, onderwijsinstellingen en overheid. “Ik noem altijd het voorbeeld van Biomygreen dat schimmels kweekt om gewassen beter te laten groeien”, vertelt Landman. “Het bedrijf heeft met studenten van Van Hall Larenstein naar innovaties gezocht om het groeiproces van onder meer bloemkolen te stimuleren, de gemeente zorgde voor het benodigde stukje grond. Daarmee had je de drie O’s van de triple helix te pakken. Het werd een Global Goals-vraagstuk toen het idee ontstond om de bloemkolen aan de Voedselbank te schenken, wat eerder nooit gebeurde.”

Pop-upstore

De gemeente Rheden, die een eigen achtiende doelstelling (‘deel en geef door’) toevoegde aan de zeventien bestaande thema’s, zet breed in op de ‘goals’. Daarbij probeert het de focus op jongeren, de toekomst, te leggen. Doeleman: “Studenten draaien graag duurzame projecten, de belangstelling voor groene afstudeeropdrachten neemt toe. Mooi voorbeeld is de opleiding Retail Management van het Astrum College dat praktijkgericht onderwijs wilde koppelen aan de Global Goals ‘kwaliteitsonderwijs’ en ‘duurzame steden en gemeenschappen’. Studenten ontwikkelden vorig jaar het idee van een pop-upstore, waarna ze in Velp een tijdelijke winkel openden in de ruimte van een kunstenaarscollectief. Hier verkochten ze behalve kunst ook lokale producten. Het was zo’n groot succes dat we ieder jaar in elke kern een zelfde initiatief willen organiseren, te beginnen in Dieren. Studenten doen nieuwe vaardigheden op, lokale producten staan in de spotlights en eigenaren zijn blij dat hun pand weer wordt gebruikt.”

In dat kleinschalige zit de grootste winst

Enthousiaste kartrekkers

Andere gemeenten hebben in Rheden geïnformeerd naar het hoe, wat en waarom van de succesvolle ‘GG-aanpak’. Vooralsnog bleef het daarbij. Doeleman: “In het onderwijs zijn Global Goals volledig verankerd. Steeds meer bedrijven vertalen de doelstellingen naar visie en beleid, deels ingegeven door verplichte wet- en regelgeving en de intrinsieke motivatie van enthousiaste kartrekkers. Gemeenten blijven voorzichtig, vaak niet wetend hoe ze werelddoelen lokaal moeten vertalen.”

“De kunst is om werken aan Global Goals in het juiste perspectief te blijven zien”, besluit Landman. “Je doet het niet alleen omdat het efficiënt is, systematisch verloopt, of wetenschappelijk klopt. Het zit hem vooral in de drive van de organisatie, de emoties van de mensen. Als je daarover in dialoog gaat, maak je winst en zet je stappen, hoe klein ook. Wij geloven voor honderd procent in deze aanpak. Omdat die werkt. En minstens zo belangrijk: omdat het leuk is.”