Intensive-carepatiënten krijgen vaak de verkeerde dosering antibiotica. Dat toont Eveline Wallenburg van het Radboudumc aan in haar proefschrift. Ze ontwikkelde daarom computermodellen die de juiste dosering bepalen. Dat valt te lezen in een persbericht van het universitair medisch centrum.

Moeilijke dosering

Infecties met bacteriën zijn een groot probleem bij intensive-carepatiënten. Maar liefst dertig procent van deze patiënten overlijdt. Daarom zijn antibiotica van enorm belang op de intensive care. Maar patiënten moeten natuurlijk wel de juiste dosering ontvangen. Een te lage dosering bestrijdt de infectie onvoldoende, terwijl een te hoge dosering gevaarlijke bijwerkingen kan hebben. Het probleem is dat de standaarddoseringen zijn gebaseerd op onderzoek bij gezonde vrijwilligers, of patiënten die niet op de intensive care zijn opgenomen.

Promovendus Eveline Wallenburg: “Intensive-carepatiënten zijn daarmee niet te vergelijken. Zo werken de nieren van deze patiënten vaak minder goed of juist te snel.” De nieren spelen een grote rol in het verwijderen van medicijnen uit het lichaam via de urine. Daarom heeft een verandering in nierfunctie grote invloed op de bloedspiegels van medicijnen, waaronder verschillende antibiotica. Wellicht hebben intensive-carepatiënten dus aangepaste doseringen nodig om de veiligheid en effectiviteit te waarborgen.

Standaarddosering te laag

Het onderzoek in Wallenburg’s proefschrift is gericht op het verbeteren van de dosering van drie veelgebruikte antibiotica op de intensive care. Hiervoor bepaalde ze bloedspiegels van deze antibiotica bij patiënten gedurende hun opname op de intensive care. Ook verzamelde ze andere informatie, zoals leeftijd, geslacht en nierfunctie. Wallenburg combineerde al deze gegevens in computermodellen.

Hieruit bleek dat de standaarddosering van twee van de onderzochte antibiotica vaak te laag was, vooral bij patiënten met te snel werkende nieren. “We zagen bijvoorbeeld dat met de standaarddosering slechts een paar procent van de patiënten voldoende hoge bloedspiegels van een antibioticum had”, zegt Wallenburg. “Deze patiënten zouden dus een veel hogere dosering moeten krijgen. Het model geeft op basis van een aantal gegevens van de patiënt ook een advies over de juiste dosering.”

Software voor de juiste dosering

De modellen worden nu verwerkt in software die geschikt is voor gebruik in de dagelijkse praktijk. Is het meten van bloedspiegels in de toekomst dan niet meer nodig? Wallenburg: “Meten is ook belangrijk, zeker bij patiënten die bijvoorbeeld een heel slechte of juist zeer snelle nierfunctie hebben. Ook bij patiënten die aan de nierdialyse liggen zijn de bloedspiegels moeilijk te voorspellen en moeten we dus meten. Bij een niet al te afwijkende nierfunctie zijn onze modellen echter wel al voldoende nauwkeurig voor gebruik in de praktijk.”