Onze wereld heeft met flink wat uitdagingen te maken. Denk bijvoorbeeld aan klimaatverandering en de energietransitie. Veelbesproken onderwerpen, maar iets dat stukken minder leeft, is de crisis rondom biodiversiteit en bodemdegradatie. Daar zet Bob Klein Lankhorst van HAL24K Agri zich volop voor in.
De bodemgezondheid bevindt zich op een historisch dieptepunt. Dat heeft een direct effect op onze voedselvoorzieningen: gewassen worden minder voedzaam en de voedselzekerheid daalt. Boeren merken dat hun bodems minder weerbaar zijn en steeds minder water vasthouden. Bovendien vormt dit alles een bedreiging voor de biodiversiteit.
Om deze problematiek aan te pakken ontwikkelt HAL24K Agri nieuwe monitoringsoplossingen voor bodemleven en gewassen. Samen vormen deze oplossingen de ‘Soil Health Suite’.
Beter meten is meer weten
Bob studeerde milieukunde en richtte daarna zijn eigen bedrijf op: Bodemliefde. Hier kwam hij erachter dat het bodemleven een grote rol speelt in de bodemgezondheid. Maar Bob zag ook dat de bestaande meetmethoden niet allesomvattend genoeg zijn. Zo kun je de bodem meten op een scheikundige/fysische manier: welke elementen zitten er in de bodem? En wat is de pH-waarde?
Dan is er ook de biologische manier van meten: kijken naar het bodemleven. Dit gebeurt in de praktijk alleen nog maar grofmazig. Zo zijn er methoden die de biomassa meten. Hierbij bekijk je bijvoorbeeld hoeveel bacteriën er in de grond zitten. Deze meting is erg grof: je hebt uiteindelijk wel aantallen, maar kunt niet onderscheiden welke soorten er in de bodem zitten. Aan de andere kant heb je DNA-methoden. Deze meetmethoden geven inzicht in genetische codes, maar het kwantificeren van de codes is lastig. Zo heb je twee meetmethoden, maar je kunt ze niet goed samen gebruiken. Daar zat een gat in de markt, vond Bob. Dus hij ging nadenken: wat is dan wél een geschikte manier om op meer gedetailleerde wijze de bodem te bekijken?
Leren van observeren
“Eigenlijk moet je echt observeren”, benadrukt Bob. “Je kunt namelijk veel van het bodemleven leren, door ernaar te kijken. Het bodemleven is klein, dus er zit al snel heel veel leven in één vierkante meter grond. Daarom onderzocht ik of we microscopen kunnen automatiseren met AI. Om zo snel en op een goede manier foto’s of film van de bodem te kunnen maken op de juiste vergroting. Die beelden kun je vervolgens kenmerken, zodat je efficiënt veel bodems kunt analyseren door observatie.”
“Want je wilt weten wat je in je bodem hebt, hoeveel je ervan hebt en welke invloed het heeft. Hierbij geldt: what you see is what you get. Het bodemleven zegt namelijk veel over de bodemgezondheid. Als je de juiste informatie uit je bodem haalt, kun je het bodembeheer aanscherpen. Zo kunnen we uiteindelijk de bodemfunctie verbeteren. Waardoor je bodem gezond blijft, meer water vasthoudt, je de biodiversiteit vergroot en je planten de juiste nutriëntenwaarde biedt.”
Meten van biodiversiteit
Maar hoe meet je nou precies de biodiversiteit? Vaak doet men dat door bijvoorbeeld te kijken hoeveel bomen er staan of door vogels te tellen. Maar dit doet eigenlijk niet genoeg recht aan de diversiteit van de kleinere levensvormen. Het leuke aan het bodemleven, volgens Bob, is dat je in één vierkante meter grond al ontzettend veel vindt. Daarom ontwikkelt HAL24K Agri specifieke modellen voor heel kleine beestjes: nematoden, ook wel aaltjes of rondwormen genoemd.
Bob: “Het is zelfs de meestvoorkomende diersoort op aarde. Wist je dat zo’n 4 op de 5 dieren een nematode is? En daarom zijn nematoden ideaal om te meten: ze zitten erg plaatsgebonden in de grond en hebben levenscycli van enkele weken, maanden of jaren. Ze komen bovendien in alle bodems op aarde voor, zelfs in sterk vervuilde of arme bodems. Als je zelfs in vervuilde bodems de populaties kunt meten, dan vertellen de populaties nematoden ook daar iets over de staat van de bodem. In gezonde bodems komen namelijk meer nematoden en andere populaties voor, dan in ongezonde bodems. Dus aan de hand van het type en het aantal kun je veel zeggen over de kwaliteit van de bodem. Bovendien zijn nematoden al vaak en lang onderzocht in de wetenschap. De beestjes zijn bij uitstek een ecologische indicator voor bodemomstandigheden.”
Laagdrempelige metingen
De metingen zijn laagdrempelig uit te voeren. Bob legt uit: “Je neemt een bodemmonster en dat gaat naar ons lab. In vergelijking met andere methoden is het razendsnel. Onze hardware is draagbaar en de protocollen eenvoudig. Afhankelijk van de voorwaarden die je aan de meting stelt, kun je het bijvoorbeeld ook in een bedrijfsbus uitvoeren. De resultaten zijn vervolgens inzichtelijk in ons platform. Het is vooral interessant als je door de tijd heen meet. Ik raad daarom altijd aan om te beginnen met een nulmeting en vervolgens een reeks op te bouwen. Zo zie je bijvoorbeeld makkelijk de verschillen in bodemgezondheid op verschillende velden. Maar later, na meerdere metingen, kun je ook voorspellingen gaan doen. De software wordt steeds beter en nauwkeuriger.”
Samen naar gezonde bodems
Bob merkt inmiddels dat er veel interesse is voor deze innovatieve manier van meten. Hun nieuwe systeem krijgt namelijk niet alleen aandacht vanuit de agrisector, maar bijvoorbeeld ook vanuit de wetenschap en grote agri-foodbedrijven. Daarnaast zijn partijen als gemeenten en overheden, die grond kwalitatief willen labelen, enthousiast. “Alle partijen die op de één of andere manier grondgebonden zijn, kunnen onze technologie gebruiken. Het is laagdrempelig en zinvoller dan alternatieven.”
Op zijn weg naar gezondere bodems, heeft Bob ook veel gehad aan Briskr en het Business Angel Network Nijmegen (BANN). “Briskr helpt ons met advies, netwerkondersteuning en verbindingen met relevante partners. Zo konden we sneller groeien”, vertelt Bob. “De BANN biedt bovendien toegang tot financiering en strategisch advies van ervaren investeerders, die niet alleen kapitaal, maar ook expertise en begeleiding delen. Een goede voorbereiding op de BANN was dan ook essentieel: met een duidelijke pitch, een helder businessplan en financiële projecties konden we onze visie en ambities goed overbrengen. De positieve feedback en interacties met investeerders helpen ons concrete stappen te zetten in onze strategische groei en verdere ontwikkeling.”
Wereldwijde standaard
Het langetermijndoel van HAL24K Agri is duidelijk: “Wij worden de wereldwijde standaard voor het meten van functionele biodiversiteit en ecosysteemdiensten, zodat we betere beslissingen kunnen maken voor onze bodem en het menselijk welbevinden op planeet aarde. Want door te weten wat er op microscopisch niveau gebeurt, kunnen we onze handelingen beter afstemmen op de natuurlijke wereld om ons heen. Als we bewust zijn van alle flora en fauna en wat wij daar regelmatig voor negatieve invloeden op uitoefenen, kunnen we ervan leren. Want het herstel van de biodiversiteit is hoopgevend: je ziet hoe levensvormen reageren op herstel, of als ze weer de ruimte krijgen om tot wasdom te komen. Als we het samen doen, kunnen we rechtzetten wat we beschadigd hebben en het mooier maken dan het ooit is geweest!”
